Köyün kuruluş tarihi 1877 yıllarına dayanmaktadır.
Köy geçen yıllara nazaran büyük değişikliklere uğramıştır. Çevresinde fabrikalar kurulmuş dışarıya büyük göç vermiş bir Dağıstan-Kumuk köyüdür köyün kuran unsurlar kumuklardır .Köyün halkı Gazaniş, Cüngutay,Torkali.Erpeliden göç eden kumuklardır .Yanlız köy hakkındaki yazılarda Vadigilli veya Madigilli isimli bir köyden bahsedilimektedir ancak Dağıstanda böyle bir köy hiç var olmamıştır. Bu isim Dağıstan da uzun yıllar önce yaşamış bir topluluğa verilen bir isimdir. Bu isminde kanımca eleştirilecek bir tarafı yoktur.Bu köyde yaşamış olan ve halende yaşayan bu kişiler anne tarafından Gazanişli ,baba tarafındanda Erpelili olan kişilerdir .Bu köy aslında tarıihi yönden hafife alınmayacak bir köydür .Bu köyde yaşamış olan eski belediye başkanlarından Raşit Usuminin kökleri Dağıstan -Aristokrat -Feodal bir yapı içinde varlığını uzun yıllar sürdüren Targu-usumi hanlarına dayanmaktadır .Nitekim son Dağıstan şamhalı yani son kumuk hanedanı Aseldar Bey eşi Cahbat biyke ile bereber ki Cecey Hanım olarak bilinirmiş bu koyde yaşamışlardır.Cahbat hanım Dağıstanın Tarkovski hanedanlığı prenseslerindendir ve Şamhal Şamsuddin Hanın kızıdır.
Ayrıca Raşit Beyin oğullarından Sadullah Usumi 2 dönem Balıkesir Milletvekilliği görevinde bulunmuştur.
Yine Raşit Beyin oğlu olan Fethi Usumi ise uzun yıllar
Biga belediye başkanlığını yürütmüştür.Biganın Cumhuriyet döneminde ilk imar planı 1948 de Raşit Usumi zamanında yapılmıştır.
Bigaya ilk içme suyu 1932 yılında yine Raşit Bey döneminde Akkayrak köyünden geirilmiştir .İçme suyu pompaj kuyuları 1975 yılında Fethi Usumi tarafından faliyete geçirilmiştir. Kendisi bir Kuvayi milliyeden olan Raşit bey Atatürkü yakından tanıyan ve kendisini Bigaya davet eden kişidir.Atatürkün Bigaya gelmesine büyük çaba harcamış bilakis onu kendisi karşılayarak diğer Biga yöneticileriyle beraber Atatürkü ağırlamıştır.
Köye en son gelen Dağıstan göçmenleri KAZAN ALİPOV ASELDAR BEKTİR.Yani Aseldar bey 1920 bolşevik ihtilali esnasında Dağıstandan ayrılmış eşi Cahbat Hanımla bu köye yerleşmiştir .Yine o tarihlerde başka bir kişi Vrangel odusu teğmenlerinden Çarlık ordusu askerlerınde Asadulah Gerey bu köyde yaşamıştır.
DAĞISTAN-ERPELİ KÖYÜ
ve Doğancı köyü ile bağlantıları
Madigin-Madigilli halkının dramları,acıları ve gözyaşları.
Beni doğuran ana gibisin.
Yollarında yürüdüğüm baba yurdum.Kederli günlerimde sırtımı sana dayadım seninle gururlandım .Gururumsun Erpeli.Benim için Erpeli çocukluğum ,gençliğim,önü açılmış ayakkabılarla koştuğum,at arabasıyla yollarında gidip geldiğim,hepsi bende iz bıraktı.Her sokağı ,her patekası,göz yaşları kadar temiz pınarları,neşeyle akan sığ ırmakları,kendine güveni olan gece ve gündüzleri,yeşil ekin tarlaları,otlakları ve bir çok diğer yönleriyle asla unutulmaz bir anıdırlar.
Bütün hayatımız boyunca sevdiğimiz asırlarca devam eden muhteşem karlı dağ doruklarınla gece ve gündüzümüzü aydınlatan altın renkli güneşinin ve ayının ışıklarıyla seni asla unutmayacağız Erpeli. Dağların dar bağazlarından gelen sitemli ağıtlar ve oyunlarıyla ,tornayla oyulmuş gibi kayalıkları,çağlayanlarda gözü varmış gibicesine akan buzlu sularıyla Dağıstanın en güzel köylerinden biridir Erpeli.Sanki koyun postuyla örtülü dağ yamaçlarıyla bol çalılıkları ,ormanları,el zanatlarıyla unutulmaz bir yerdir.
Erpeli ve Erpelilerin kaderi kendilerine ait bir özelliktir.Düşünce ve özlemleri ise komşularının özlemleriyle yakındır.Onlarda köylerinin refah içinde olmasını hayal ediyorlar,özgür bir köy hayatını özlüyorlar.Son yıllara kadar ,bizler gerçek olarak bu köyün tarihi veya yönetimi üzerine bilgilere sahip değildik.Sadece halk efsanelerini benimsedik kanıksadık,çağdaş oluşumu anlamak için geçmişi iyi bilmek gerek.
Uzun süredir özenerekten halktan gerçekleri sakladık.Israrla tekrarlayarak belirtmek gerekirki,kendi tarihimize sahip çıkmadık.Bizim halkımızın kahramanlıklarla dolu bir tarihi vardır.Eğitimli olmak,
aydınlanmak,yazmak bütün doğu halkaları üzerinde geniş bir etki bırakarak nufuzumuzu göstermemez gerekir.
Dağıstanın tarihi gibi Erpelinin tarihide kanlı hıncal ile yazıldı.
Asırlar boyunca Avrupa ve asya arasında geçiş kapısıydı.
Kuzey Kafkasyadaki istilalar ,sayısız saldırılar ve göçebe kavimler.
Bir kaç zaman sonra Kumuklar bu kavimlerle karıştılar .Sonuç olarak
dilleri,gelenekleri,ailesel yapıları,kültür etkinlik yapıları gelişti ve zenginleşti.
20.y.yılın başlarında tarih arenasında Erpeliden eğitim görmüş kişiler çıktı, bunlar Şıhmuhammed Kadı, Abumuslim Aseldarov gibi.
Malesefki bunların bıraktığı kültür mirası toplumsal baskı dönemlerinde ,
arapça yazıldığı için ortadan kaldırıldı.
Erpeli bir Kumuk köyüdür,Kafkas dağlarının kuzey kollarında yerleşmiştir.Karadeniz ile Hazar denizi arasında doğudan batıya doğru
uzanır.Ağaçlı ormanlarla ve meyve bahçeleriyle çevrilidir.Köyün halkı umutsuzca ,cesurca kendi işlerini içine kapalı bir şekilde devam ettirdi ,buda onların zamanla düşüncesizce hakaretlere uğramalarına neden oldu ,komşuları onları umutsuz adamlar şeklinde yorumladılar ve ERİPERİLİ olarak adlandırdılar .Bin yıl boyunca süren bu anlayış zamanla değişti ve artık bu köye gerçek ismi olan Erpeli ismiyle hitap ediliyor.
Erpeliler köylerini ve köy yaşantısını çok seviyorlar.Köylerini uzun yıllar düşmanlara karşı koruyabilmek için bir kale inşa ettiler.Bunlardan biri köyün doğu bitişinde yüksek kayalıklar üzerinde kuruldu .Bazı düşüncelere göre düşman bu bölgeye düzlükleride kullanarak giremedi.
Bütün her taraf koruma amaçlı yüksekdağlara kadar çevrildi hiç bir düşman bu yerlerden oraya ulaşamadı.Erpelide yaşayan aile isimleri ,
Gadakay,Gavrama,Çerbaş,Yebeleş,Pransav,Kiyiz ,Kinki,Zahuray,Çoçka, 
Madidilli.
Erpelinin bu günkü tarihi doğrudan Budayçı ismiyle bağlantılıdır.
Başlangıçta ormanlık bir bölgede Hurbektebede yerleşen Prens Budayçı avcılıkla ilgilendi. Anlatımlara göre ,sözüm ona dağlı hanedanlardan çıkan Budayçı xvıı.y.yılda ağaçlardaki kuş yuvalarını farketti özelliklede şahin yuvalarını .Bir şahine nişan aldı ama sonra bunun yavruları varsa diye düşündü.Yuvaya ulaştı.Yavruları gördü ,onları aldı ve evine getirdi bir daha da o kuşları buladuğu ağacı hiç hatırlamadı .Birkaç zaman sonra orada dolaşan başka avcılar bu bölgeye geldiler ve Budayçının kaldığı bu yerde ve o ağaçtaki kuş sayısının enaz üç kata katlanmış olduğunu gördüler .Avcılardan biri burayı uğurlu ve bereketli bir yer olarak ilan etti her kimki buraya yerleşirse büyük bir zenginliğe sahip olacaktı.Buırada ilk yerleşen Budayçı oldu ve Erpeli köyünü ilk kuran kişi olarak zenginliğe kavuştu.Güçlü bir karekteri ve güçlü bir iradesi vardı.Diğer Prenslerle birleşti ve erpeli yöneticisi olarak kaldı.
XVII .y.yılda oda diğer Dağıstan yöneticileri gibi Rus hakimiyetini kabul etti.Onun döneminde Erpeli kendi yönetimini kuran bölgeler arasında en büyük otoriteden faydalanan bir bölge oldu.Endrey Amiri Sultan Mut gizlice Budaycıya gelerek kendilerine karşı olan hatta kendi Şamhallarına karşı bereber hareket etme teklifinde bulundu.
1596 yılında Dağıstana sefer düzenleyen Lobonov-Rostavski nin karşısına derhal eli silahlı 400 kişiyi dikti ve kahramanca savaştı.
Budayçı döneminde Erpelinin Madigin denen kısmında yaşayan 40 hane kumuk ailesi vardı.Bunlara Madigilli denirdi.Bunların oraya ne zaman geldikleri hakkında kesin bir bilgi yok.Şakacı,hazır cevap,hiç bir şeyi dert etmeyen kişilerdi herkes onların şakalarını ,hikayelerini dinlemek için gelirdi ama çalışmaya gelince kimse her nedense onlara iş vermek istemezdi Madigilli halkı bundan rahatsızdı.Bir gün şaka yollu bir intikam almayı denediler ama bu intikam bazıları arasında daha sonrada alışkanlık oluşturdu , Yaşlı Madigilliler toplanıp Budayçıyı eğlendirmeye gittiler gençler bu esnada Budayçının bütün hayvan sürülerini kaçırdılar bunun üzerine Budayçı bu aileleri birer birer sürgün etti.Bir gün Budayçının adamlarından biri bir madigilli ile karşılaştı ve ona sordu rahatınız yeni yerinizde nasıl,aldığı cevap ise vollah halilik işni artına garayık gıyınmısa Erpelige gaytıp Budayçıga gonak bolurbuz oldu .
Erpelilerin gururu çevresindeki dağlardır.Bunlar,İsmailtav,Anke,
Tavyol,Yassıbut,Madigintav,Salatav,Belburgan ve Cangere dağlarıdır.
Nehirler ise,Gara özen,Ak özenArt özen bunlar Erpeliyi üç parçaya bölen
nehirlerdir.
Bu gün Erpeli-Madigilli halkı oldukça kültürlü bir halktır Dağıstan yönetimi içinde yüksek görevler yapmış bir çok alimler yetişmiştir .Sanatçı ruhları çok derindir ve Madigilli Halk korosu büyük beğeni kazanmaktadır.
Dağıstan-Kumukia internet sitesinden Rusçadan Kısaltılarak Türkçeye Çevrilmiştir. konuyu hazırlayan:AGAV AHAEV.
Bu çeviriye her zaman kendisiyle karşılaştığımda mutlak surette bana büyüklerinden duyduğu bilgileri aktaran Dağıstan hakkında bir çok bilgiyi bana sunan kendiside Erpelili olan Rahmetli komşum Ahmet Özen adına atfediyorum.
ERPELİ ASİLZADELERİNİN SÜLALE TABLOSU,bunlar yönetici sınıfı olan bey tohumlarıdır.
İSMAİL
1581-1598
BUDAY KOSTOV.1589
1589-1615
UTSMİ
1615
BUDAYÇI GEREY.1723-1732
1723-1732
BARTIHAN KAZİHAN MURZA SULTAN MAGDİ SULTAN-BEK
1732 1732 1732 1732 1732 1732
MUTSAL YUSUF-BEK
1732 karanayskiy
ULLUBİY 1848
ERPELİNSKİY
1831
ULLU-BEY
ERPELİNSKİY
1848
SULTAN-MECİD
bek ullubey
1883-1914
