GEYİKKIRI KÖYÜ,köy adını yörede geyiklerin görülmesinden almıştır.Köyün kurucusu Kumuk Ali Beydir.Kumuklar Dağıstan -Temirhan şura bölgsinden göç etmişler bu göç ilk grup olarak 1860 yılında olmus ve köyün kuruluş tarihide bu tarihtir .Düğünler de kafkas oyunları oynanır bu da akordıyon eşliğinde tahtalara vurularak oynana oyunlardır kumuk . goltuk alay , suydum tayak gibi oyunlardır.Yemekler ise kurze, mantı,hinkal çudu gibi geleneksel yemeklerdir.Kumuklar çayı seven topluluklardır açık bir şekilde kıtlama olarak içilir.
Köy Çanakkaleye 80km. Bigaya 14 km uzaklıktadır.Son zamanlarda büyük şehirlerde yaşayan kumuklar emekli olduktan sonra köylerine dönmektedirler .Köyün nufusu yaklaşık 200 kişi civarındadır.Bu köye dağıstandan gelenler Ağaç avul,paravul ,Targu.endirey gibi yurtlardan gelmişlerenson göç cungatey den 1910 yılında olmuş dağıstan Mahmat isimli şahıs ailesiyle beraber bu koye yerleşmiştir.
Dağıstanda yayınlanan YOLDAŞ isimli gazetenin yazarlarından Saltanat Mustafayeva hanımın araştırması çok önemli belgeleri ortaya koymuştur kendisine buradan çok teşekkür ediyorum ayrıca gazetenin baş yazarı Aliyev Kamil SALİHOVİC e ve bütün gazete çalışanlarına saygılarımı sunarım.
Saltanat hanımın araştırmasını kısaltarak veriyorum.Yazısında agaç avul ve Türkiye bağlantıları anlatılıyor.Ağaç avul küçük bir kumuk köyüdür .mahaçkalaya yakın bir yerde kurulmuştur.Burada 1918 yılında kurulan kuzey kafakas cumhuriyetini ve port petrovsk isimli liman kentini korumak üzere o günkü yöneticiler osmanlı idaresinden asker talep etmişler vo oraya da bir bölük asker gönderilmiş askerlerin kumndanı paşa ismiyle bilinirmiş ve bu askerler orada şehit olmuşlar ve köy mezarlığına gömülmüşler hatta o yıllarda köyde türkçe eğitim verilmeye başlanmış.
Dökümanlara göre önemli sayılacak bir nufus türk topraklarına göç etmiştir ve torunları türkiyede yaşamaktadır.
1869 yılında 5 aile dağıstandaki çar yönetimine başvurarak türkiyeye yaşamak için gitmek istediklerini bi
ldirmişler ve kendilerine göç izni verilmiştir.
Bu aileler şunlardır
1 - SULTAN baba ismi Mişik
Eşi Alıvan baba ismi Alıpgaç
Çocukları , Batır kişi, Bazargan,Sanıya-hala
bu aile Sivas ili YIldızeli ilçesi -Yavu köyüne yerleşmiştir.
2- Mutay , baba ismi Mamakay
Eşi Ajay baba ismi Canav
Cocukları ABUSALAM
Mutayın babası mamakayda BİYKAYın oğludur.
3- Abdurrahman baba ismi omar
Eşi HANUM baba ismi mamakay.
HANUM MUTAYIN KIZ KARDEŞİDİR.
Abdurrahman ve Hanumun çocukları ATAY, OMAR,AYHANUM
Atayın eşi Şaşan kızı umuyattır bunlar Şaşan soy ismini almışlardır.
4-Süleyman baba ismi Yahya
Eşi Aji baba ismi Hasan,
Çocukları Yahya,Hasan, Aymaday,Halimat
5- AMİR baba ismi Ali Haci
Eşi Aybat baba ismi hasay
Çocukları Akbulat, Bekbulat Zaza -bike ,Patimat
bu aileler geyikkırı köyüne yerleşenlerdir.
Ayrıca 1870 yılında Ali oğlu SÜLeyman isimli şahsa 1 yıllık hac pasaportu verilmiş oda türkiyeye göç etmiştir
bundan başka Hasan -Alibek hacıoğlu , HACI DAVUT Alibek -Hacı oğlu bir başka ailedir isim benzerliği vardır.
Hacı Davut sulalesi ağaç avul koyun de Alibekov soy isimiyle, Yahya sülaleside Suleymanov soy isimiyle bu koyde yaşamaktadırlar Atay abdurrahmanlar ise hatırlanmakta fakat bu aileden hiç kimseye ulaşılamamıştır.
Ayrıca Geyikkırı köyünde yaşamış olan Kaytuka ailesi ise Dağıstan kizlar şehri bölgesinden kan davası nedeniyle göç etmişler ailenin bir kısmı göç olgusuna dayanamıyarak bu günkü Asetya bölgesi sınırları içinde kalan kuççuk yurt isimli kumuk köyünde kalmışlar ve halen bir kısmı burada yaşamaktadır.Bunlardan Bahattin kaytuka isimli şahıs tekrar Dağıstana dönmüş emekli bir öğretmen olan bu kişi ailesiyle beraber Dağıstanın Babayurt şehrinde yaşamaktadır.
DAĞISTAN-CUNGUTAY köyü ve
Geyikırı köyü ile bağlantıları.
Tarihçiler toktaştırganga göre
haliden 800-900 yıl alda Harkas
Tavnu onça geng tügül betsuv maydanınna bir Gumuk yurt bolgan şo yurtlular özler yurtuna
başlap Çirtav yurt deybolganlar.
Çingizhannı çerivleri şo yurt-
nu tübügaradan dağıtgan dey-
ler.Şo gırgınçı çapkınna sav galganlar tavdan teben tüşüp
haliği Paravul yurtka yuvukdağı
İssi bulaklar değen yerge göç-
üp orunlaşıp yangı yurt gurgan.
Olarda şo yurtuna Bayram bul-
ak dep at takgan bolgan.
Songa taba bu yurtlular şo yerni ongaysız hesaplap yangı
yerge tav betlege yuvukka biraz
geri tartıp Guren tebe degen yerge göçüp üyler ornalymağa başlagan.
Şo yurtka nege busada Cungutey dep aytılgan.
Dağıstannı halide ullu yurtlarınnan birisi alda Mehtuli hanlıklanı tah-
şaharı edi.Cunguteyli biy,Mahtuli Vilayatnı hanı Ahmat han Mehtulinskiy,
han çerivünide alıp 1659 yılda ocak ayda Terik özen yagasına baray bolaga gele.Söyleşivler başlana olarda Ganbolat Çerkeskiy va Rus davçuları ortakçılık ete .Ahmat han biy Rus paçanı tahtına daimlege berilmege ,amanatga ulanın goymaga razilik bere.Guranna gol salıp ant
bere.İki yaknı razüvlüşük şartına gore Gapay Beklikte amanatka Ahmathan biyni Tunguç ulanı Zavzan-Murza alına.Onu bulan Galada yaşnı anası,uzuharisi, dagıda dört özden galdırıla.
Amanat yaş Zavzan-Murza bulan galgan Cungutaylılaga da paçanı haznasınnan toyar çaka aşavluk sav yılga opurak toktaştırıla.Şolaylıkta
Cungutay biylik1659 .çı yıldan tutup Russiya paçalıknı riayatı hisaplana.
Onu yessi Ahmathan biy Rus tahtını gulluguna alına ,ogar tiyişli asgar
namzeti berile.
Ullu göç yıllarınna 1870 lerde şo yurttan gelip Geyikırda yaşaygan Mahmat va gatını Davlathan bulardan tuvgan yaşlar,Ali paşa ,Ayşat,
Müminat.Ali paşa Teteygız atınna bir gatın algan şo uylanivden ,Patimat,
Sapiyat,Hapsat-Hafize tuvgan.Hapsat Atayoğlu Abdurrahmannı gatını bolgan .Şolardan Abdulla,Mustafa,Nazmiya ,Zaynap tuvgan.
Hafize yaşları kop giççiken ölgen şo sayalı Zaynapnı Doğançıdan
Hacı-Akav torunu Umhayırnı gızı Cüvarcat alıp östürgen.Nazmiya Doğançıdan Atayoğlu Abdullah bulan uylengen şo uylanıvden Münevver,
Hafize,Cemile,Kadriye va Sedat tuvgan.Zaynap busa Akkopruden Ali Nal-
lar bulan uylengen şolardan ,Muslimat,İrfan,Nebahat tuvgan.
Abdullah-Saliha bulan uylene şolardan,İsmet ,Ayşe,Mustafa,Ahmet tuvgan.Mustafa -Ayşe dep gatın ala şolardan Binnaz dep bir gız yaş tuvgan.
Ayşat Gazanışlı Hacı Mahmat yaşı Hanumnan tuvgan Mehtiğe erge çıkkan ,Hanipa dep bir gızları bolgan Ayşat ölgennen song Mehti Dağıstannan barıp Caminat dep bir gatın algan ,Caminatta da cungateyli bolgan Caminat Hanipanı ulan gardaşa Mahmatga bergen şo zamanna
Mahmat Dağıstanna yaşay bolgan Hanipa 14 yaşınna Mahmat busa 35
yaşınna bolgan.Mahmat Hanipanı Cungutayga apargan onna Hanipa 2
yıl hiç Gumukça söylemegen ,Mahmat Turkiyadan barıp bir Türk gız alıkeldi dep aytkanlar .Gumuk gatınlar cıyılıp habarlaygan zamanna Hanipada kuley bolgan olarda vollah bu bizi anglap kuley dey bolganlar.
1910 yılda olar Cungutaydan gaytıp gelgen gelegenne Hanipanı gaynanası Sapiyatta gelgen.Mahmat bulan Hanipanı bir ulan yaşları bolgan atını Mahmat -Abdulla salganlar.Dağıstan Mahmat ölgennen song Hanipa Kazanışli ,Doğançılı Hamıdaga soyunnan İhlasnı gardaşlarınnan birevge -Camalettinge erge çıkkan şolardan,Patimat va Haççat dep iki gız tuvgan ,Patimatnı ulanı Dağıstanlı bir kız bulan uylengen şolardan 2 ulan tuvgan.Müminattan busa Afiyanı Patimat değenibiz Teyzebiz bar edi.
